تب دانگ؛ تهدیدی ویروسی در مناطق گرم و مرطوب!
تب دانگ Dengue Fever یکی از شایعترین بیماریهای ویروسی منتقله توسط پشه در سراسر جهان است که سالانه میلیونها نفر را مبتلا میکند. این بیماری عمدتاً در نواحی گرمسیری و نیمهگرمسیری آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا دیده میشود و با علائمی مانند تب بالا، دردهای عضلانی شدید و بثورات پوستی همراه است. در صورت بروز نوع شدید آن، که به “تب دانگ شدید” یا “تب دانگ هموراژیک” معروف است، خطر مرگ وجود دارد. در این مقاله به بررسی دقیق این بیماری، روشهای انتقال، تشخیص، درمان و راههای پیشگیری پرداخته میشود.
تب دانگ چیست؟
تب دانگ یک بیماری ویروسی حاد است که توسط ویروس دانگ از خانواده فلاویویریده (Flaviviridae) ایجاد میشود. این ویروس چهار سروتیپ مختلف دارد DENV-1 تا DENV-4 و ابتلا به یکی از آنها تنها ایمنی نسبی ایجاد میکند. بنابراین، امکان ابتلا به انواع دیگر ویروس پس از بار اول همچنان وجود دارد.
راههای انتقال تب دانگ
تب دانگ از طریق نیش پشههای مادهی Aedes aegypti و در مواردی Aedes albopictus منتقل میشود. این پشهها در مناطق شهری و نیمهشهری زندگی میکنند و عمدتاً در ساعات صبح و بعدازظهر فعال هستند.
نکات مهم در مورد انتقال:
- بیماری از انسان به انسان مستقیماً منتقل نمیشود.
- پشه پس از تغذیه از خون فرد آلوده، ویروس را در بدن خود تکثیر کرده و سپس آن را به افراد دیگر منتقل میکند.
- خون افراد آلوده در دوره ویروسدار (viremic phase) میتواند منبع انتقال باشد (مثلاً در موارد نادر از طریق انتقال خون).
علائم بیماری تب دانگ
دوره نهفتگی ویروس ۴ تا ۱۰ روز پس از نیش پشه آلوده است. علائم به دو شکل اصلی بروز میکنند:
تب دانگ ساده (کلاسیک):
- تب بالا (تا ۴۰ درجه)
- سردرد شدید
- درد پشت چشمها
- درد عضلات و مفاصل (گاهی به آن “تب استخوانشکن” نیز میگویند)
- تهوع و استفراغ
- بثورات پوستی
- خستگی شدید
تب دانگ شدید یا هموراژیک:
در برخی بیماران، بهویژه افرادی که برای بار دوم با نوع متفاوتی از ویروس مواجه میشوند، تب دانگ میتواند به شکل شدید ظاهر شود:
- نشت مایعات از رگها (افزایش نفوذپذیری عروق)
- کاهش شدید پلاکتهای خون
- خونریزی از لثه، بینی، زیر پوست یا دستگاه گوارش
- افت فشار خون (شوک دانگ)
- نارسایی چند ارگان و احتمال مرگ
تشخیص تب دانگ
تشخیص تب دانگ بر اساس علائم بالینی و سابقه سفر یا اقامت در مناطق آلوده انجام میشود، اما برای تأیید، آزمایشهای تخصصی لازم است:
- آزمایش آنتیژن NS1در روزهای اولیه بیماری
- RT-PCR برای شناسایی RNA ویروس
- آزمایش آنتیبادی IgM و IgG در مراحل بعدی بیماری
- شمارش پلاکت و هماتوکریت برای ارزیابی شدت بیماری
درمان
هیچ داروی ضدویروسی اختصاصی برای تب دانگ وجود ندارد. درمان بهصورت حمایتی انجام میشود و هدف آن مدیریت علائم و جلوگیری از عوارض شدید است.
اقدامات درمانی:
- کنترل تب با استامینوفن (پرهیز از آسپرین یا ایبوپروفن بهعلت خطر خونریزی)
- مصرف مایعات فراوان برای جلوگیری از دهیدراتاسیون
- پایش دقیق علائم حیاتی و وضعیت پلاکتها
- بستری شدن در موارد شدید برای مراقبت ویژه و پیشگیری از شوک
پیشگیری
چون درمان قطعی برای تب دانگ وجود ندارد، پیشگیری از گزش پشه بهترین راه مقابله با این بیماری است.
اقدامات پیشگیرانه:
- استفاده از پشهبند، اسپری و لباسهای محافظ
- دفع منابع آب راکد که محل تخمگذاری پشهها هستند (مانند ظروف، گلدان، لاستیک کهنه و …)
- استفاده از توریهای ضد پشه برای پنجرهها و درها
- سمپاشی در محیطهای آلوده
واکسن:
واکسن دانگ (Dengvaxia) در برخی کشورها برای افراد خاصی توصیه میشود، ولی به دلیل پیچیدگی در ایمنی متقاطع سروتیپها، استفاده عمومی آن محدود است. واکسنهای جدیدی نیز در مراحل آزمایش و بررسی هستند.
وضعیت جهانی
تب دانگ یک تهدید رو به رشد در بهداشت جهانی است. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، بیش از ۳۹۰ میلیون نفر سالانه در معرض ویروس قرار میگیرند و حدود ۹۶ میلیون نفر به فرم بالینی بیماری مبتلا میشوند. تغییرات اقلیمی، رشد جمعیت شهری و افزایش سفرهای بینالمللی از عوامل گسترش بیماری هستند.
نتیجهگیری
تب دانگ یک بیماری جدی با عوارض بالقوه کشنده است که عمدتاً مناطق گرمسیری و پرجمعیت را تحت تأثیر قرار میدهد. با وجود فقدان درمان اختصاصی، پیشگیری از طریق کنترل پشهها و محافظت فردی نقش کلیدی در کنترل شیوع دارد. همچنین، توسعه واکسنهای مؤثر و سیستمهای هشدار سریع میتواند نقش مهمی در آینده داشته باشد.
منابع علمی
- Waterman SH, Gubler DJ. Dengue fever. Clinics in dermatology. 1989 Jan 1;7(1):117-22.
- Kularatne SA. Dengue fever. Bmj. 2015 Sep 15;351.
- Wiwanitkit V. Dengue fever: diagnosis and treatment. Expert review of anti-infective therapy. 2010 Jul 1;8(7):841-5.
چرا دکتر پر شاپ؟
با خرید از دکتر پَر شاپ، تجربهای متفاوت و امن از خرید آنلاین خواهید داشت. ویژگیها و خدمات متمایز دکتر پَر شاپ به شما این امکان را میدهد که با اطمینان خاطر محصولات موردنیاز خود را خریداری کنید و از اصالت و کیفیت آنها مطمئن باشید:
- محصولات اورجینال و باکیفیت: تمامی محصولات ما، تحت نظارت پزشکان متخصص و بر اساس استانداردهای ایمنی انتخاب شدهاند. این محصولات، اصل و با تأییدیههای معتبر هستند که به شما اجازه میدهند با خیال راحت از آنها استفاده کنید.
- مشاوره تخصصی و پشتیبانی سریع: دکتر پَر شاپ همراه شماست تا بهترین انتخاب را داشته باشید. تیم ما آماده پاسخگویی به سؤالات شما و ارائه مشاوره تخصصی در انتخاب محصول مناسب برای پوست شما است.
- درگاه پرداخت امن: خرید از دکتر پَر شاپ با درگاه پرداخت امن انجام میشود تا شما تجربهای بدون نگرانی از پرداخت و خرید آنلاین داشته باشید.
دکتر پَر شاپ با تمرکز بر سلامتی و رضایت مشتریان خود، تمامی تلاش خود را میکند تا خریدی آسان و مطمئن را برای شما فراهم کند. با خرید از ما، هم از کیفیت و اصالت محصول مطمئن خواهید بود و هم از پشتیبانی قوی و تخصصی بهرهمند میشوید.