سرخک؛ بیماری خطرناک و قابل پیشگیری با واکسن
سرخک (Measles) یکی از بیماریهای ویروسی بسیار مسری است که در گذشته باعث مرگ و بیماریهای شدید در بسیاری از کودکان میشد. با این حال، به لطف واکسیناسیون گسترده، در بسیاری از کشورها موارد سرخک به شدت کاهش یافته است. این بیماری توسط ویروس میزوویروس (Measles virus) ایجاد میشود و علائمی چون تب، سرفه، بثورات پوستی و علائم تنفسی ایجاد میکند. در صورت عدم درمان و مراقبت، ممکن است منجر به عوارض جدی مانند ذاتالریه، عفونتهای گوش، و حتی مرگ شود.
عامل بیماری سرخک
ویروس سرخک از خانواده Paramyxoviridae و جنس Morbillivirus است. این ویروس بهطور عمده از طریق قطرات تنفسی و تماس مستقیم با ترشحات فرد مبتلا منتشر میشود. سرخک در طول تاریخ یکی از بیماریهای شایع در دوران کودکی بود، اما با پیشرفتهای علمی در زمینه واکسیناسیون، ریشهکنی این بیماری بهطور جدی در دستور کار سازمان جهانی بهداشت (WHO) قرار گرفت.
راههای انتقال ویروس سرخک
ویروس سرخک بهطور عمده از طریق قطرات تنفسی که فرد مبتلا هنگام سرفه، عطسه یا حتی صحبت کردن منتشر میکند، به دیگران منتقل میشود. این بیماری همچنین از طریق تماس مستقیم با ترشحات بینی یا گلو و یا با اشیاء آلوده نیز قابل انتقال است. ویروس سرخک برای مدت طولانی در محیط بیرون از بدن باقی نمیماند، اما میتواند در مکانهای بسته، مانند خانه، مدارس یا بیمارستانها، به راحتی گسترش یابد.
علائم بیماری سرخک
علائم سرخک معمولاً ۱۰ تا ۱۲ روز پس از تماس با ویروس آغاز میشوند. این علائم میتوانند بهشدت مشابه با علائم بیماریهای دیگر ویروسی تنفسی باشند. مهمترین علائم سرخک شامل:
- تب بالا اغلب همراه با لرز
- سرفه خشک
- گلودرد
- درد عضلانی
- بثورات پوستی: بثورات سرخک معمولاً از صورت شروع شده و به تدریج به سمت سایر قسمتهای بدن گسترش مییابد. این بثورات بهطور خاص از پشت گوشها و گردن شروع میشوند و سپس به صورت و بدن گسترش مییابند.
- نقاط کوپلیک: (Koplik spots) این لکههای سفید کوچک معمولاً داخل دهان، بهویژه روی داخل گونهها، قبل از ظهور بثورات پوستی مشاهده میشوند.
- خستگی شدید و بیحالی
- چشمهای قرمز و حساس به نور
بثورات پوستی معمولاً ۳ تا ۵ روز پس از بروز اولین علائم ظهور میکنند و طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود مییابند.
عوارض بیماری سرخک
در حالی که بسیاری از کودکان مبتلا به سرخک بهبود مییابند، برخی از آنها دچار عوارض جدی خواهند شد. این عوارض شامل:
- ذاتالریه :(Pneumonia) یکی از شایعترین عوارض کشنده سرخک، که میتواند به مرگ منجر شود.
- عفونتهای گوش: که ممکن است به کاهش شنوایی یا حتی ناشنوایی دائم منجر شود.
- انسفالیت :(Encephalitis) التهاب مغز که ممکن است باعث تشنج، کما، و در برخی موارد مرگ شود.
- مشکلات تنفسی: شامل برونشیت و دیگر مشکلات تنفسی
- کوری: در برخی موارد نادر که به التهاب شدید چشم منجر میشود.
- سندرم سرخک دیرهنگام (SSPE): عارضهای نادر و کشنده که میتواند سالها بعد از ابتلا به سرخک بروز کند و به آسیب مغزی شدید منجر شود.
تشخیص سرخک
تشخیص سرخک معمولاً بر اساس علائم بالینی مانند تب، سرفه، بثورات پوستی، و وجود نقاط کوپلیک انجام میشود. آزمایشهای تشخیصی مانند PCR و آزمایش آنتیبادی میتوانند برای تأیید تشخیص و شناسایی ویروس استفاده شوند. در موارد نادر که تشخیص بالینی دشوار باشد، آزمایش خون میتواند به کمک آنتیبادیهای اختصاصی ضد ویروس سرخک کمک کند.
پیشگیری از سرخک
واکسیناسیون سرخک بهعنوان مؤثرترین راه برای پیشگیری از این بیماری شناخته میشود. واکسن سرخک معمولاً بهصورت واکسیناسیون MMR (سرخک، اوریون، سرخجه) تجویز میشود که شامل دو دوز است:
- دوز اول: در ۱۲ تا ۱۵ ماهگی
- دوز دوم: در ۴ تا ۶ سالگی
واکسیناسیون عمومی توانسته است شیوع سرخک را به شدت کاهش دهد و در بسیاری از کشورها، سرخک بهعنوان یک بیماری کنترلشده شناخته میشود.
در کشورهایی که دسترسی به واکسن محدود است، سرخک هنوز یکی از علل عمده مرگ و میر کودکان است.
درمان سرخک
هیچ درمان خاصی برای سرخک وجود ندارد، اما درمانهای حمایتی میتوانند به کاهش علائم و پیشگیری از عوارض کمک کنند:
- استراحت و مایعات کافی برای جلوگیری از دهیدراسیون
- داروهای تببر مانند استامینوفن برای کاهش تب و درد
- آنتیبیوتیکها در صورت بروز عفونتهای باکتریایی ثانویه مانند ذاتالریه
- مراقبت ویژه در بیمارستان در صورت بروز عوارض جدی مانند انسفالیت یا ذاتالریه
افرادی که به سرخک مبتلا میشوند، باید از تماس با افراد حساس به ویروس (کودکان کوچک، زنان باردار و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف) اجتناب کنند.
جمعبندی
سرخک بیماریای است که علیرغم ریشهکنی جهانی آن، همچنان تهدیدی جدی در برخی کشورهای در حال توسعه به شمار میرود. واکسیناسیون سرخک از مؤثرترین راههای پیشگیری از این بیماری است و در کشورهای توسعهیافته باعث کاهش شدید شیوع آن شده است. با ادامه واکسیناسیون و افزایش آگاهی عمومی، میتوان بهطور کامل از سرخک پیشگیری کرد و زندگی میلیونها نفر را نجات داد.
منابع علمی
- Perry RT, Halsey NA. The clinical significance of measles: a review. The Journal of infectious diseases. 2004 May 1;189(Supplement_1):S4-16.
- Bester JC. Measles and measles vaccination: a review. JAMA pediatrics. 2016 Dec 1;170(12):1209-15.
چرا دکتر پر شاپ؟
با خرید از دکتر پَر شاپ، تجربهای متفاوت و امن از خرید آنلاین خواهید داشت. ویژگیها و خدمات متمایز دکتر پَر شاپ به شما این امکان را میدهد که با اطمینان خاطر محصولات موردنیاز خود را خریداری کنید و از اصالت و کیفیت آنها مطمئن باشید:
- محصولات اورجینال و باکیفیت: تمامی محصولات ما، تحت نظارت پزشکان متخصص و بر اساس استانداردهای ایمنی انتخاب شدهاند. این محصولات، اصل و با تأییدیههای معتبر هستند که به شما اجازه میدهند با خیال راحت از آنها استفاده کنید.
- مشاوره تخصصی و پشتیبانی سریع: دکتر پَر شاپ همراه شماست تا بهترین انتخاب را داشته باشید. تیم ما آماده پاسخگویی به سؤالات شما و ارائه مشاوره تخصصی در انتخاب محصول مناسب برای پوست شما است.
- درگاه پرداخت امن: خرید از دکتر پَر شاپ با درگاه پرداخت امن انجام میشود تا شما تجربهای بدون نگرانی از پرداخت و خرید آنلاین داشته باشید.
دکتر پَر شاپ با تمرکز بر سلامتی و رضایت مشتریان خود، تمامی تلاش خود را میکند تا خریدی آسان و مطمئن را برای شما فراهم کند. با خرید از ما، هم از کیفیت و اصالت محصول مطمئن خواهید بود و هم از پشتیبانی قوی و تخصصی بهرهمند میشوید.