سل Tuberculosis یکی از بیماری‌های عفونی شناخته‌شده و قدیمی بشر است که علیرغم پیشرفت‌های پزشکی، هنوز هم سالانه میلیون‌ها نفر را درگیر می‌کند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) سل را یکی از ۱۰ علت اصلی مرگ در جهان می‌داند. در این مقاله به‌طور کامل با بیماری سل، عوامل ایجاد آن، روش‌های انتقال، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری آشنا می‌شویم.
سل چیست؟
سل TB یا Tuberculosis یک بیماری عفونی باکتریایی است که عمدتاً ریه‌ها را درگیر می‌کند، اما می‌تواند سایر اندام‌های بدن مانند کلیه‌ها، مغز، استخوان و ستون فقرات را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
عامل این بیماری، باکتری Mycobacterium tuberculosis است.
راه‌های انتقال سل
باکتری سل از طریق هوا منتقل می‌شود، به‌ویژه زمانی که فرد مبتلا به سل فعال ریه:
- سرفه می‌کند
- عطسه می‌کند
- صحبت بلند یا فریاد می‌زند
این ذرات معلق می‌توانند توسط دیگران استنشاق شوند و باعث انتقال بیماری شوند.
نکته:
سل از طریق دست دادن، غذا خوردن، بوسیدن یا استفاده از توالت مشترک منتقل نمی‌شود.
انواع سل
- سل نهفته (Latent TB)
- باکتری در بدن وجود دارد اما غیرفعال است
- علائمی ندارد و مسری نیست
- می‌تواند بعدها فعال شود
- سل فعال (Active TB)
- باکتری فعال است و تکثیر می‌شود
- فرد بیمار علائم دارد و ممکن است بیماری را به دیگران منتقل کند
علائم سل فعال
سل ممکن است با علائم عمومی آغاز شود و بسته به محل درگیری، علائم اختصاصی نیز داشته باشد. رایج‌ترین علائم سل ریوی عبارت‌اند از:
- سرفه مداوم (بیش از ۳ هفته)
- سرفه همراه با خلط یا خون
- تب و لرز
- تعریق شبانه
- کاهش وزن بی‌دلیل
- خستگی مفرط
- درد در قفسه سینه یا هنگام تنفس
در صورت درگیری اندام‌های دیگر، علائم متفاوت خواهند بود (مثلاً سردرد در سل مغزی، درد استخوان در سل استخوانی).
عوامل خطر ابتلا به سل
- ضعف سیستم ایمنی مانند مبتلایان به (HIV/AIDS)
- سوءتغذیه
- دیابت
- زندگی در محیط‌های شلوغ یا پرجمعیت
- تماس نزدیک با فرد مبتلا به سل
- مصرف دخانیات
- اعتیاد به مواد مخدر
تشخیص بیماری سل
برای تشخیص سل از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
- آزمایش خلط: بررسی وجود باکتری سل در ترشحات تنفسی
- عکسبرداری قفسه سینه
- آزمایش پوستی مانتو (Mantoux Test)
- آزمایش خون (IGRA)
- نمونه‌برداری از اندام‌های دیگر (در صورت سل خارج ریوی)
درمان سل
درمان سل معمولاً طولانی‌مدت است و شامل مصرف چند داروی آنتی‌بیوتیکی به‌طور همزمان می‌شود.
مدت درمان:
معمولاً 6 ماه، ولی ممکن است تا 9 ماه یا بیشتر نیز طول بکشد.
نکته مهم:
قطع زودهنگام یا نامنظم داروها می‌تواند باعث بروز سل مقاوم به دارو (MDR-TB) شود که درمان آن بسیار دشوارتر است.
پیشگیری از سل
- واکسیناسیون BCG
در بسیاری از کشورها، نوزادان واکسن BCG دریافت می‌کنند که تا حدی از سل شدید محافظت می‌کند.
- شناسایی و درمان سل نهفته
در افرادی که در معرض خطر هستند، درمان زودهنگام سل نهفته توصیه می‌شود.
- تهویه مناسب محیط‌ها
هوای تازه و نور خورشید می‌تواند از گسترش باکتری جلوگیری کند.
- پوشاندن دهان هنگام سرفه و عطسه
یکی از اقدامات ساده ولی مؤثر برای جلوگیری از انتقال.
نتیجه‌گیری
بیماری سل، اگرچه قابل درمان است، اما همچنان یکی از تهدیدهای مهم بهداشت عمومی محسوب می‌شود. آگاهی از علائم، مراجعه به‌موقع به پزشک، انجام کامل دوره درمان و اقدامات پیشگیرانه می‌تواند نقش مهمی در کنترل و کاهش شیوع این بیماری ایفا کند.
منابع علمی
- Sudre P, Ten Dam G, Kochi A. Tuberculosis: a global overview of the situation today. Bulletin of the World Health Organization. 1992;70(2):149.
- Flynn JL, Chan J. Immunology of tuberculosis. Annual review of immunology. 2001 Apr;19(1):93-129.
چرا دکتر پر شاپ؟
با خرید از دکتر پَر شاپ، تجربه‌ای متفاوت و امن از خرید آنلاین خواهید داشت. ویژگی‌ها و خدمات متمایز دکتر پَر شاپ به شما این امکان را می‌دهد که با اطمینان خاطر محصولات موردنیاز خود را خریداری کنید و از اصالت و کیفیت آن‌ها مطمئن باشید:
- محصولات اورجینال و باکیفیت: تمامی محصولات ما، تحت نظارت پزشکان متخصص و بر اساس استانداردهای ایمنی انتخاب شده‌اند. این محصولات، اصل و با تأییدیه‌های معتبر هستند که به شما اجازه می‌دهند با خیال راحت از آن‌ها استفاده کنید.
- مشاوره تخصصی و پشتیبانی سریع: دکتر پَر شاپ همراه شماست تا بهترین انتخاب را داشته باشید. تیم ما آماده پاسخگویی به سؤالات شما و ارائه مشاوره تخصصی در انتخاب محصول مناسب برای پوست شما است.
- درگاه پرداخت امن: خرید از دکتر پَر شاپ با درگاه پرداخت امن انجام می‌شود تا شما تجربه‌ای بدون نگرانی از پرداخت و خرید آنلاین داشته باشید.
دکتر پَر شاپ با تمرکز بر سلامتی و رضایت مشتریان خود، تمامی تلاش خود را می‌کند تا خریدی آسان و مطمئن را برای شما فراهم کند. با خرید از ما، هم از کیفیت و اصالت محصول مطمئن خواهید بود و هم از پشتیبانی قوی و تخصصی بهره‌مند می‌شوید.
