سیاه‌زخم Anthrax یک بیماری عفونی و باکتریایی بسیار خطرناک است که هم انسان و هم حیوانات را مبتلا می‌کند. عامل بیماری‌زا، باکتری باسیلوس آنتراسیس (Bacillus anthracis) است. این بیماری در دسته بیماری‌های زئونوز (قابل انتقال از حیوان به انسان) قرار می‌گیرد و به‌دلیل مقاومت بالای عامل بیماری در محیط، از اهمیت بهداشتی بالایی برخوردار است. سیاه‌زخم همچنین به‌عنوان یک عامل بالقوه جنگ بیولوژیک نیز شناخته می‌شود.
عامل بیماری‌زا
عامل بیماری سیاه‌زخم، Bacillus anthracis، یک باکتری گرم‌مثبت، میله‌ای شکل، هوازی و تولیدکننده اسپور است. اسپورهای این باکتری بسیار مقاوم بوده و می‌توانند در خاک برای سال‌ها زنده بمانند. هنگامی که شرایط محیطی مناسب فراهم شود، اسپورها فعال شده و باکتری وارد بدن میزبان می‌شود.
روش‌های انتقال
سیاه‌زخم معمولاً از طریق تماس با حیوانات آلوده یا محصولات دامی منتقل می‌شود. روش‌های انتقال عبارتند از:
- پوستی: شایع‌ترین نوع انتقال، از طریق تماس مستقیم با پوست آسیب‌دیده و ترشحات حیوان آلوده
- تنفسی: استنشاق اسپورهای باکتری از منابع آلوده مانند پشم یا پوست خشک‌شده حیوانات
- گوارشی: مصرف گوشت نپخته یا فرآورده‌های دامی آلوده
- تزریقی: در میان افرادی که مواد مخدر تزریقی مصرف می‌کنند (نوع نادر اما بسیار خطرناک)
انواع سیاه‌زخم
- سیاه‌زخم پوستی (Cutaneous Anthrax)
- شایع‌ترین نوع (حدود ۹۵٪ موارد)
- ظاهر آن به‌صورت زخم سیاه‌رنگ با حاشیه برجسته و بدون درد
- در صورت درمان سریع، میزان مرگ‌ومیر کمتر از ۱٪ است
- سیاه‌زخم تنفسی (Inhalational Anthrax)
- شدیدترین و کشنده‌ترین شکل بیماری
- علائم اولیه مانند سرماخوردگی شروع می‌شود و به سرعت پیشرفت می‌کند
- بدون درمان، میزان مرگ‌ومیر بسیار بالا است
- سیاه‌زخم گوارشی (Gastrointestinal Anthrax)
- ناشی از مصرف گوشت آلوده
- علائمی مانند تهوع، استفراغ، اسهال خون‌آلود، درد شکم
- مرگ‌ومیر بالا در صورت عدم درمان
- سیاه‌زخم تزریقی (Injectional Anthrax)
- در مصرف‌کنندگان مواد مخدر تزریقی دیده می‌شود
- علائم شدید پوستی و سیستمی
- درمان دشوارتر از نوع پوستی
علائم و نشانه‌ها
علائم سیاه‌زخم بسته به نوع ورود باکتری به بدن متفاوت است، اما علائم عمومی عبارتند از:
- تب و لرز
- ضعف و خستگی
- درد عضلات
- حالت تهوع و استفراغ
- دشواری در تنفس (در نوع تنفسی)
- زخم پوستی با مرکز سیاه‌رنگ و بدون درد (در نوع پوستی)
تشخیص سیاه زخم
تشخیص سیاه‌زخم نیازمند آزمایش‌های دقیق آزمایشگاهی است. روش‌های معمول تشخیصی شامل:
- کشت خون، ترشحات زخم یا مایعات بدن
- PCR برای شناسایی DNA باکتری
- رنگ‌آمیزی گرم برای مشاهده مستقیم باسیل‌های گرم‌مثبت
- آزمایش سرولوژیک برای بررسی وجود آنتی‌بادی‌ها
درمان سیاه زخم
درمان سیاه‌زخم باید سریع و قاطع باشد. آنتی‌بیوتیک‌ها مؤثرترین روش درمانی هستند. در موارد شدید، ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها به همراه درمان حمایتی تجویز می‌شود
درمان زودهنگام به‌ویژه در نوع تنفسی حیاتی است، زیرا تأخیر در درمان می‌تواند کشنده باشد.
پیشگیری
- کنترل در دام‌ها
- واکسیناسیون دام‌ها در مناطق بومی
- دفن یا سوزاندن لاشه حیوانات آلوده
- عدم استفاده از فرآورده‌های دامی مشکوک
- واکسیناسیون انسان‌ها
- واکسن سیاه‌زخم (Anthrax Vaccine Adsorbed) برای افرادی با خطر شغلی بالا مانند دامپزشکان، کارکنان آزمایشگاه و نظامیان
- اقدامات حفاظتی
- استفاده از وسایل محافظتی در تماس با دام یا فرآورده‌های دامی
- آموزش افراد در معرض خطر
- جلوگیری از مصرف گوشت نپخته یا آلوده
سیاه‌زخم به‌عنوان سلاح بیولوژیک
سیاه‌زخم به‌دلیل اسپورهای مقاوم و قابلیت انتقال سریع، به‌عنوان یکی از مخوف‌ترین سلاح‌های بیولوژیکی شناخته می‌شود. نمونه معروف آن حملات سال ۲۰۰۱ در آمریکا بود که پاکت‌های پستی آلوده به اسپور سیاه‌زخم به افراد مختلف ارسال شد و منجر به چندین مورد مرگ و نگرانی جهانی شد.
نتیجه‌گیری
سیاه‌زخم با وجود نادر بودن، بیماری‌ای جدی و تهدیدکننده حیات است. آگاهی از روش‌های انتقال، علائم بیماری، راه‌های پیشگیری و درمان اهمیت بالایی در مهار این بیماری دارد. کنترل سیاه‌زخم نیازمند همکاری بین‌المللی، نظارت بهداشتی، مراقبت از دام‌ها و آموزش جوامع در معرض خطر است.
منابع
- Sweeney DA, Hicks CW, Cui X, Li Y, Eichacker PQ. Anthrax infection. American journal of respiratory and critical care medicine. 2011 Dec 15;184(12):1333-41.
- Inglesby TV, O’Toole T, Henderson DA, Bartlett JG, Ascher MS, Eitzen E, Friedlander AM, Gerberding J, Hauer J, Hughes J, McDade J. Anthrax as a biological weapon, 2002: updated recommendations for management. Jama. 2002 May 1;287(17):2236-52.
چرا دکتر پر شاپ؟
با خرید از دکتر پَر شاپ، تجربه‌ای متفاوت و امن از خرید آنلاین خواهید داشت. ویژگی‌ها و خدمات متمایز دکتر پَر شاپ به شما این امکان را می‌دهد که با اطمینان خاطر محصولات موردنیاز خود را خریداری کنید و از اصالت و کیفیت آن‌ها مطمئن باشید:
- محصولات اورجینال و باکیفیت: تمامی محصولات ما، تحت نظارت پزشکان متخصص و بر اساس استانداردهای ایمنی انتخاب شده‌اند. این محصولات، اصل و با تأییدیه‌های معتبر هستند که به شما اجازه می‌دهند با خیال راحت از آن‌ها استفاده کنید.
- مشاوره تخصصی و پشتیبانی سریع: دکتر پَر شاپ همراه شماست تا بهترین انتخاب را داشته باشید. تیم ما آماده پاسخگویی به سؤالات شما و ارائه مشاوره تخصصی در انتخاب محصول مناسب برای پوست شما است.
- درگاه پرداخت امن: خرید از دکتر پَر شاپ با درگاه پرداخت امن انجام می‌شود تا شما تجربه‌ای بدون نگرانی از پرداخت و خرید آنلاین داشته باشید.
دکتر پَر شاپ با تمرکز بر سلامتی و رضایت مشتریان خود، تمامی تلاش خود را می‌کند تا خریدی آسان و مطمئن را برای شما فراهم کند. با خرید از ما، هم از کیفیت و اصالت محصول مطمئن خواهید بود و هم از پشتیبانی قوی و تخصصی بهره‌مند می‌شوید.
