هاری؛ مرگ در یک گاز!
هاری (Rabies) یکی از خطرناکترین بیماریهای ویروسی مشترک بین انسان و حیوان است که در صورت بروز علائم، تقریباً همیشه منجر به مرگ میشود. این بیماری که از طریق گاز گرفتن یا خراش توسط حیوانات آلوده منتقل میشود، با وجود قابل پیشگیری بودن، هنوز سالانه جان هزاران انسان را در کشورهای در حال توسعه میگیرد. شناخت سریع، اقدام بهموقع و واکسیناسیون میتواند جان افراد را نجات دهد.
عامل بیماری هاری
عامل بیماری هاری، ویروسی از خانواده Rhabdoviridae و جنس Lyssavirus است. این ویروس پس از ورود به بدن از طریق بزاق حیوان آلوده، به سلولهای عصبی حمله میکند و بهتدریج از طریق اعصاب محیطی به مغز و سپس به سایر اندامها گسترش مییابد.
راههای انتقال بیماری هاری
مهمترین روش انتقال هاری به انسان، از طریق گاز گرفتن یا خراشیدن توسط حیوان آلوده است. بزاق آلوده به ویروس، حتی اگر پوست سالم را لمس کند و وارد بدن نشود، خطر زیادی ندارد، اما اگر با زخم، بریدگی یا غشاهای مخاطی تماس یابد، احتمال آلودگی وجود دارد.
حیوانات ناقل هاری شامل:
- سگها شایعترین ناقل در کشورهای در حال توسعه
- گربهها
- خفاشها
- راسوها، روباهها، شغالها، گرگها
- میمونها
- گاهاً حیوانات اهلی در تماس با حیات وحش آلوده
هاری از انسان به انسان انتقال نمییابد، مگر در موارد بسیار نادر پیوند اعضا.
علائم بیماری هاری
علائم بیماری معمولاً بین ۲۰ تا ۹۰ روز پس از تماس با ویروس ظاهر میشود، ولی ممکن است تا یک سال نیز طول بکشد. این دوره بهعنوان دوره نهفتگی شناخته میشود.
مراحل و علائم:
- مرحله اولیه (پیشنشانهای):
- تب، سردرد
- احساس گزگز یا درد در محل گازگرفتگی
- بیقراری، اضطراب
- بیخوابی، خستگی
- مرحله عصبی (حاد):
- ترس از آب (هیدروفوبی): انقباض عضلات گلو هنگام تلاش برای نوشیدن آب
- ترس از هوا (آئروفوبی): حساسیت شدید به جریان هوا
- اسپاسم عضلات صورت و گلو
- توهم، پرخاشگری، تشنج
- فلج اندامها، کما و مرگ
در صورت بروز علائم، درمانی وجود ندارد و تقریباً همیشه کشنده است.
تشخیص هاری
تشخیص بالینی بر اساس سابقه تماس با حیوان و علائم انجام میشود. آزمایشهایی مانند PCR بزاق، نمونهگیری از پوست، مایع نخاعی یا مغز تنها در مراکز تخصصی و در مراحل اولیه کاربرد دارند. اما در عمل، درمان پیشگیرانه بلافاصله آغاز میشود و منتظر آزمایش نمیمانند.
درمان هاری پس از تماس با حیوان مشکوک
اگر فردی توسط حیوانی (بهویژه سگ یا گربه) گاز گرفته شود یا با بزاق حیوان مشکوک تماس داشته باشد، باید سریعاً اقدامات پیشگیرانه زیر را انجام دهد:
- شستوشوی فوری زخم:
- شستوشوی زخم با آب فراوان و صابون به مدت حداقل ۱۵ دقیقه
- استفاده از مواد ضدعفونیکننده مانند بتادین یا الکل پس از شستوشو
- مراجعه فوری به مرکز بهداشتی:
- ارزیابی میزان خطر توسط پزشک
- تزریق واکسن هاری در چهار نوبت (روز ۰، ۳، ۷ و ۱۴)
- در موارد با خطر بالا، تزریق سرم ضد هاری (HRIG) همراه با واکسن توصیه میشود
پیشگیری از هاری
در انسان:
- واکسیناسیون پیشگیرانه برای افرادی که در معرض خطر بالای تماس با حیوانات هستند (دامپزشکان، جنگلبانان، کارکنان آزمایشگاه، مسافران به مناطق آلوده)
- آموزش به کودکان درباره خطر بازی با حیوانات ولگرد
- اجتناب از تماس با حیوانات ناشناس یا وحشی
در حیوانات:
- واکسیناسیون سالانه سگها و گربهها
- کنترل جمعیت سگهای ولگرد
- نظارت بر حیوانات مشکوک به هاری
جمعبندی
هاری یکی از مرگبارترین بیماریهای عفونی جهان است که تنها در صورتی قابل کنترل و درمان است که پیش از بروز علائم اقدامات مناسب انجام شود. هر تماس مشکوک با حیوان باید جدی گرفته شود. آگاهی، واکنش سریع، شستوشوی زخم و مراجعه فوری به مرکز درمانی، میتواند جان انسان را از مرگ حتمی نجات دهد.
منابع علمی
- Rupprecht CE, Hanlon CA, Hemachudha T. Rabies re-examined. The Lancet infectious diseases. 2002 Jun 1;2(6):327-43.
- Hemachudha T, Ugolini G, Wacharapluesadee S, Sungkarat W, Shuangshoti S, Laothamatas J. Human rabies: neuropathogenesis, diagnosis, and management. The Lancet Neurology. 2013 May 1;12(5):498-513.
چرا دکتر پر شاپ؟
با خرید از دکتر پَر شاپ، تجربهای متفاوت و امن از خرید آنلاین خواهید داشت. ویژگیها و خدمات متمایز دکتر پَر شاپ به شما این امکان را میدهد که با اطمینان خاطر محصولات موردنیاز خود را خریداری کنید و از اصالت و کیفیت آنها مطمئن باشید:
- محصولات اورجینال و باکیفیت: تمامی محصولات ما، تحت نظارت پزشکان متخصص و بر اساس استانداردهای ایمنی انتخاب شدهاند. این محصولات، اصل و با تأییدیههای معتبر هستند که به شما اجازه میدهند با خیال راحت از آنها استفاده کنید.
- مشاوره تخصصی و پشتیبانی سریع: دکتر پَر شاپ همراه شماست تا بهترین انتخاب را داشته باشید. تیم ما آماده پاسخگویی به سؤالات شما و ارائه مشاوره تخصصی در انتخاب محصول مناسب برای پوست شما است.
- درگاه پرداخت امن: خرید از دکتر پَر شاپ با درگاه پرداخت امن انجام میشود تا شما تجربهای بدون نگرانی از پرداخت و خرید آنلاین داشته باشید.
دکتر پَر شاپ با تمرکز بر سلامتی و رضایت مشتریان خود، تمامی تلاش خود را میکند تا خریدی آسان و مطمئن را برای شما فراهم کند. با خرید از ما، هم از کیفیت و اصالت محصول مطمئن خواهید بود و هم از پشتیبانی قوی و تخصصی بهرهمند میشوید.