گلبول‌های سفید یا WBC ها (White Blood Cells) یکی از اجزای اصلی دستگاه ایمنی بدن هستند که نقش حیاتی در محافظت از بدن در برابر عوامل بیماری‌زا ایفا می‌کنند. این سلول‌ها مانند سربازانی هستند که وظیفه‌شان شناسایی، حمله و نابود کردن میکروب‌ها، ویروس‌ها، باکتری‌ها و سلول‌های غیر طبیعی است. شناخت بهتر این سلول‌ها می‌تواند به درک عملکرد سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌ها کمک کند.
گلبول سفید چیست؟
گلبول‌های سفید سلول‌های بی‌رنگی هستند که در مغز استخوان تولید می‌شوند و در خون و لنف گردش می‌کنند. برخلاف گلبول‌های قرمز، WBCها دارای هسته هستند و اشکال متفاوتی دارند. آن‌ها نقش اصلی را در مبارزه با عفونت‌ها، واکنش‌های آلرژیک، التهاب‌ها و حتی شناسایی سلول‌های سرطانی ایفا می‌کنند.
مقادیر نرمال WBC در بدن
- بزرگسالان 4,000 تا 11,000 سلول در هر میکرولیتر خون
- کودکان ممکن است محدوده کمی بالاتر باشد (وابسته به سن)
تعداد WBC می‌تواند در پاسخ به شرایط مختلف مانند عفونت، استرس یا بیماری‌های خونی تغییر کند.
انواع گلبول‌های سفید
گلبول‌های سفید به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
1. گلبول‌های سفید گرانول‌دار (Granulocytes)
این گروه شامل سه نوع سلول است که دارای دانه‌های قابل مشاهده در سیتوپلاسم هستند:
– نوتروفیل‌ها (Neutrophils)
بیشترین درصد WBCها را تشکیل می‌دهند و اولین سلول‌هایی هستند که به محل عفونت می‌رسند.
– ائوزینوفیل‌ها (Eosinophils)
درگیر مبارزه با انگل‌ها و واکنش‌های آلرژیک.
– بازوفیل‌ها (Basophils)
در فرآیندهای التهابی و ترشح هیستامین نقش دارند.
2. گلبول‌های سفید بدون گرانول (Agranulocytes)
– لنفوسیت‌ها (Lymphocytes)
شامل سلول‌های T و B هستند که نقش کلیدی در ایمنی اختصاصی دارند (تولید آنتی‌بادی و نابودی سلول‌های آلوده).
– مونوسیت‌ها (Monocytes)
بزرگ‌ترین سلول‌های خونی هستند که پس از ورود به بافت‌ها به ماکروفاژ تبدیل می‌شوند و میکروب‌ها را می‌بلعند.
وظایف گلبول‌های سفید در بدن
- مقابله با عفونت‌ها: شناسایی و نابودی باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها
- ایمنی اختصاصی: تولید آنتی‌بادی و حفظ حافظه ایمنی
- پاک‌سازی سلول‌های مرده: کمک به بازسازی بافت‌ها
- مقابله با سلول‌های سرطانی: شناسایی و حذف سلول‌های غیرطبیعی
علل افزایش یا کاهش WBC
افزایش WBC (لکوسیتوز)
افزایش غیر طبیعی WBC می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد:
- عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی
- التهاب‌ها و آسیب‌های بافتی
- استرس شدید یا فعالیت بدنی سنگین
- سرطان خون (لوسمی)
- مصرف برخی داروها (مانند کورتیکواستروئیدها)
کاهش WBC (لکوپنی)
کاهش گلبول‌های سفید ممکن است ناشی از:
- عفونت‌های شدید یا ویروسی خاص (مثل HIV)
- کمبود ویتامین B12 یا فولات
- بیماری‌های خودایمنی
- شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی
- اختلالات مغز استخوان
آزمایش WBC چیست و چگونه انجام می‌شود؟
این آزمایش بخشی از آزمایش کامل خون (CBC) است و تعداد کل گلبول‌های سفید و گاهی توزیع انواع مختلف آن‌ها (Diff) را نشان می‌دهد. با استفاده از این اطلاعات، پزشک می‌تواند وضعیت ایمنی بدن را ارزیابی کند.
راه‌های تقویت عملکرد گلبول‌های سفید
- تغذیه سالم و متعادل
- مصرف غذاهای سرشار از ویتامین C (مرکبات، فلفل دلمه‌ای، کیوی)
- مواد غذایی حاوی روی و سلنیوم (آجیل، گوشت قرمز، ماهی)
- خواب کافی و باکیفیت
کم‌خوابی باعث کاهش ایمنی و تعداد WBC می‌شود.
- مدیریت استرس
استرس مزمن عملکرد سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند.
- ورزش منظم
تحرک بدنی باعث افزایش فعالیت گلبول‌های سفید می‌شود.
- ترک دخانیات و الکل
این مواد سیستم ایمنی را تضعیف کرده و عملکرد WBC را مختل می‌کنند.
نتیجه‌گیری
گلبول‌های سفید یا WBC از مهم‌ترین سلول‌های دفاعی بدن هستند که با شناسایی و نابودی عوامل بیماری‌زا، سلامت بدن را حفظ می‌کنند. هرگونه اختلال در تعداد یا عملکرد آن‌ها می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکل در سیستم ایمنی یا سایر بیماری‌ها باشد. با سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و معاینات منظم می‌توان سیستم ایمنی را تقویت و بدن را در برابر تهدیدات محافظت کرد.
منابع علمی
- Ashton N. Physiology of red and white blood cells. Anaesthesia & Intensive Care Medicine. 2007 May 1;8(5):203-8.
- Bain BJ. Structure and function of red and white blood cells. Medicine. 2017 Apr 1;45(4):187-93.
چرا دکتر پر شاپ؟
با خرید از دکتر پَر شاپ، تجربه‌ای متفاوت و امن از خرید آنلاین خواهید داشت. ویژگی‌ها و خدمات متمایز دکتر پَر شاپ به شما این امکان را می‌دهد که با اطمینان خاطر محصولات موردنیاز خود را خریداری کنید و از اصالت و کیفیت آن‌ها مطمئن باشید:
- محصولات اورجینال و باکیفیت: تمامی محصولات ما، تحت نظارت پزشکان متخصص و بر اساس استانداردهای ایمنی انتخاب شده‌اند. این محصولات، اصل و با تأییدیه‌های معتبر هستند که به شما اجازه می‌دهند با خیال راحت از آن‌ها استفاده کنید.
- مشاوره تخصصی و پشتیبانی سریع: دکتر پَر شاپ همراه شماست تا بهترین انتخاب را داشته باشید. تیم ما آماده پاسخگویی به سؤالات شما و ارائه مشاوره تخصصی در انتخاب محصول مناسب برای پوست شما است.
- درگاه پرداخت امن: خرید از دکتر پَر شاپ با درگاه پرداخت امن انجام می‌شود تا شما تجربه‌ای بدون نگرانی از پرداخت و خرید آنلاین داشته باشید.
دکتر پَر شاپ با تمرکز بر سلامتی و رضایت مشتریان خود، تمامی تلاش خود را می‌کند تا خریدی آسان و مطمئن را برای شما فراهم کند. با خرید از ما، هم از کیفیت و اصالت محصول مطمئن خواهید بود و هم از پشتیبانی قوی و تخصصی بهره‌مند می‌شوید.
